Cytologia ginekologiczna ( klasyczna, eksfoliacyjna) pobierana w czasie wizyty przez lekarza lub położną. Rozmaz nakładany jest na szkiełko mikroskopowe , barwiony i oceniany przez cytologa pod kontem nieprawidłowości. Pobranie trwa ok 5-10 min. Wynik otrzymuje się w ciągu 2 tyg. Czułość takiego badania to ok 50-60%
Cytologia LBC (Liquide base cytology) zwana inaczej płynną lub na podłożu płynnym. ( podłoże SurePath) Technika i czas pobrania taka sama jak w przypadku cytologii klasycznej ale materiał umieszczany jest w transporterze z płynem/ nośniku/ i tak transportowany do laboratorium gdzie komórki są odwirowywane, barwione i oceniane przez cytologa pod kontem nieprawidłowości . Czułość badania jest wyższa niż w przypadku cytologii klasycznej ale jednocześnie jest to droższa procedura . Plusem tego badania jest fakt, że można jednocześnie oznaczyć obecność wirusa HPV (14 wysokoonkogennych typów wirusa ) ( 16,18,31,33,35,39,45, 52,56,58,59,66,68)